Yazar: MUSTAFA SARI
Danışman: Y.DOÇ.DR. HALUK SELVİ
Yer Bilgisi: Sakarya Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Anabilim Dalı / Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Bilim Dalı
Konu: Tarih
Yüksek Lisans Tezi (2004)
Özet: ” ‘Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Bir Devlet Adamı: Haydar (Vaner) Bey’ adlı bu çalışma, Osmanlı Develeti’nin son döneminde ve yeni Türk Devleti’nin ilk yıllarında önemli görevlerde bulunan Haydar (Vaner) Bey’in hayatını ortaya koymaktadır. II. Meşrutiyet Öncesi Balkanlar, Balkan Savaşları, Arnavutluk sorunu, Birinci Dünya Savaşı’nda Maraş-Zeytun İsyanı ve Irak-İran Cephesi, Musul Sorunu, savaş sonrası Diyarbakır ve Bitlis, başta İngilizler olmak üzere büyük devletlerin Van ve civarındaki faaliyetleri: bağımsız bir Kürdistan, Ermenistan ve Nasturi yurdu kurma teşebbüslerinin önlemesi, Sivas’ta Heyet-i Temsiliye çalışmaları ve yeni bir devletin şekillenmesi, Son Osmanlı Mebuslar Meclisi, Konya İsyanı, 1920-1923 TBMM çalışmaları, Dahiliye Encümeni Reisliği, Nasturi ve Kürtlere karşı 1922 Revandiz Harekatı Haydar Bey’in etrafında gelişen olaylardır. Haydar Bey’in hayatı-faaliyetleri, arşiv belgeleri, TBMM Zabıt Cerideleri, gazeteler, yerli-yabancı yazarlara ait kitaplar ve makaleler ışığında incelenerek Osmanlı Devleti’nin son dönemindeki ve Türkiye Cumhuriyeti ‘nin ilk yıllarındaki olayların gün yüzüne çıkarılarak, tarihe ışık tutulması amaçlanmıştır.”
Anahtar Kelimeler: Haydar (Vaner) Bey, Birinci Dünya Savaşı’nda İran-Irak Cephesi, Kürtler, Nasturiler, Ermeniler, Musul Sorunu, Milli Mücadele’de Van, Konya İsyanı.