Yazar: ŞAMİL YAZAN
Danışman: PROF. M. VEDAT GÜRBÜZ
Yer Bilgisi: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Anabilim Dalı
Yüksek Lisans Tezi (2011)
Özet: “Bu çalışmada Kozan Sancağında yaşayan Ermenilerin 1865-1920 tarihleri arasındaki siyasî faaliyetleri incelenmiştir. 1877-1878 tarihlerinden sonra Ermeni Sorunu’nun uluslararası boyut kazanmasıyla Fransa ve İngiltere’nin Kozan Sancağında yaşayan Ermeniler üzerine ilgilerinin arttığı görülmektedir. Hiç kuşkusuz bunda İngiltere ve Fransa’nın siyasî, ekonomik ve sosyal çıkarları birinci dereceden rol oynamıştır. 1909 Adana Ermeni İsyanı öncesinde Kozan Sancağında yaşayan Ermenilerin silahlanıp, örgütlendikleri görülmektedir. Kozan Ermenileri toprak üzerinde de hâkim olarak Kilikya’daki Ermeni Devleti’ne alt yapı oluşturmak ve müstakbel Ermeni Devleti ile birleşmek arzusundaydılar. Davaları için Rusya, Amerika ve İngiltere’den yeterli destek göremeyen bölge Ermenileri Fransa’nın eksilmeyen desteği sayesinde Kozan Sancağı merkezli bir Kilikya Ermeni Devleti kurma ümidini muhafaza ettiler. Bu yüzden Ermeniler Fransa’nın bölgeyi işgal etmesine büyük bir destek vermişlerdir. Ancak Ermenilerin Anadolu’daki son isyanları da başarısızlığa uğramıştır. Kozan Sancağında nüfus çoğunlukları olmaksızın devlet kurmaya çalışan Ermenilere karşı Türk Milleti büyük bir direniş göstermiştir.”
Anahtar Kelimeler: Kozan Sancağı, Ermeni, Hacin, Sis, Tehcir, Fransa, İngiltere