Yazar: YELİZ GÜNEŞ
Danışman: YRD. DOÇ. BİRTEN ÇELİK
Yer Bilgisi: Orta Doğu Teknik Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Ortadoğu Araştırmaları Anabilim Dalı
Konu: Siyasal Bilimler; Tarih; Uluslararası İlişkiler
Yüksek Lisans Tezi (2010)
Özet: “Bu tez, 1960 ve 1990 yılları arasında, Ermeni sorununun, Ermeni milliyetçiliğinin bir boyutu olarak yeniden ortaya çıkışını ve bunun Türkiye üzerindeki etkilerini analiz etmeyi amaçlamaktadır. Çok boyutlu özelliği ile Ermeni sorunu, tartışmaya oldukça açık, siyasi bir meseledir. Ermeni sorunu, Ermeni milliyetçiliğinin bir uzantısı olarak, Osmanlı Ermenilerinin otonomi talepleri ile ondokuzuncu yüzyılda ortaya çıkmıştır. Emperyalist devletlerin ilgisi ile Ermeni sorunu, özellikle 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’ndan sonra, uluslararası bir sorun haline gelmiştir. Bu sorun, Birinci Dünya Savaşı’nda doruk noktasına ulaşmış olmasına rağmen, 1923 senesinde Lozan Barış Antlaşması ile uluslararası gündemden düşmüştür. İkinci Dünya Savaşı sonrasında, Sovyetler Birliği lideri Joseph Stalin tarafından uluslararası bir sorun haline dönüştürülen Ermeni sorunu Soğuk Savaş döneminde Türkiye’ye karşı politik bir koz olarak kullanılmıştır. Özellikle 24 Nisan 1965 tarihi, Ermeni sorununun Ermeni milliyetçiliğinin bir boyutu olarak yeniden gündeme getirilmesinde önemli bir dönüm noktası olmuştur. 1965 yılından itibaren, Ermeni Diasporası Ermeni sorununu ‘Büyük Ermenistan’ hayalini gerçekleştirecek bir siyasi araç olarak kullanmaktadır. Bugün, Ermeni sorunu, Türkiye’nin diğer ülkelerle, özellikle Ermenistan Cumhuriyeti ve Amerika Birleşik Devletleri ile olan ikili ve çok yönlü ilişkilerini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu gerçekler de bu tezde, Ermeni sorununun Ermeni milliyetçiliğinin bir boyutu olarak yeniden ortaya çıkışının tarihsel geçmişini ve 1960-1990 yılları arasında Türkiye üzerindeki etkilerini ortaya koymak ve akademik literatüre katkıda bulunmak için analiz edilecektir.