Yazar: ERAY BAYRAMOL
Danışman: PROF. DR. AHMET TAŞAĞIL
Yer Bilgisi: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Anabilim Dalı / Ortaçağ Tarihi Bilim Dalı
Konu: Tarih
Doktora Tezi (2015)
Özet: “XIX. yüzyılın sonlarından itibaren siyasi alanda etkili olmaya başlayan Ermeniler, tek başlarına başarıya ulaşamayacaklarını fark ettikten sonra güçlü devletlerin yardımına başvurmaya karar verdiler. Ermeni örgütleri tarafından uluslararası siyasetin gündemine getirilen bu sorun, Rusya tarafından Osmanlı Devleti’ni yıpratmak için iyi bir fırsat olarak değerlendirildi. Anadolu toprakları üzerinde kendi güdümünde bir Ermeni devleti yaratmak isteyen Rusya, Ermenilerin yaşadıkları bölgelerde reform gerçekleştirmek olarak öne sürdüğü bir projeyi uluslararası siyasetin gündemine getirdi. Büyük güçler arasındaki kolonizasyon ve sömürge mücadelesi, bu girişim ile birlikte en sert halini aldı. I. Dünya Savaşı’nın ayak seslerinin duyulmaya başlandığı bu dönemde Boğazlar ve Balkan sorunu ile birlikte Ermeni meselesi de tarih sayfasındaki yerini aldı. Rusya’nın İstanbul Büyükelçiliği’nde baş tercüman olarak görev yapan Andrey Mandelştam tarafından oluşturulan ve Rusya Dışişleri Bakanı Sazonov ile İstanbul Büyükelçisi Giers tarafından dünya kamuoyuna takdim edilen bu proje, reform amaçlamaktan çok, Ermenilerin yoğun olarak yaşadıkları bölgede otonom bir Ermeni devleti kurmayı hedefliyordu. Rusya’nın, Balkanlar ve Boğazlar meselesinde bir baskı unsuru olarak da kullanmak istediği Ermeni sorunundaki bu hedefine karşı Almanya ve Avusturya’nın gösterdiği tepki ile Ermeni sorunu uluslararası siyasetin başlıca gündemlerinden birini teşkil etti.”