Yazar: BURCU ÖZTÜRK
Danışman: DOÇ. DR. BARIŞ ÖZDAL
Yer Bilgisi: Harp Akademileri Komutanlığı / Stratejik Araştırmalar Enstitüsü / Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı
Konu: Siyasal Bilimler; Uluslararası İlişkiler
Yüksek Lisans Tezi (2015)
Özet: “Uluslararası ilişkilerde diasporaların önemi her geçen gün artmaktadır. Dış politika yapım sürecinin önemli birer aracı haline gelen diasporalar hem devletleri hem de kendilerini ilgilendiren konularda birer baskı grubu olarak çalışmakta, alınan kararları etkileyebilmekte ve hatta yürüttükleri lobi faaliyetleri ile gündemi değiştirebilmektedirler. Günümüzde diasporalar küresel organizasyonlarla iş birliğine giderek diasporayı ilgilendiren konularda farkındalığı yükseltebilmekte, devlet politikalarına etki edebilmekte, anavatan ile yaşanan devlet arasında iş birliğini arttırarak yatırımı ve ekonomik ilişkileri geliştirebilmektedirler. Bu nedenle devletler son yıllarda diasporalarına yönelik politikalar üretmeye ve onları birer dış politika aracı olarak kullanmaya başlamışlardır. Avrupa Birliği’ne (AB) tam üyelik sürecinde başta Ermeni Sorunu olmak üzere pek çok engelle karşılaşan Türkiye için yaklaşık 4 milyonu bulan Avrupa’daki Türk diasporası giderek büyüyen bir önem kazanmaktadır. Diğer bir deyişle 1960’larda başlayan emek göçü ile temelleri atılan, bugün sosyal, ekonomik ve siyasal açıdan gelişmiş ve yaşadığı topluma entegre olmaya başlamış bir Türk diasporasının varlığı Türkiye için büyük bir avantaj sağlamaktadır. Ancak Avrupa’da Türk diasporasından daha eski, daha entegre ve daha güçlü bir Ermeni diasporasının varlığı göz ardı edilmemelidir. Bu bağlamda Avrupa’daki Türk ve Ermeni diasporalarının analiz edilmesi hem Türkiye’nin AB adaylık süreci hem de Türk dış politikası açısından önem taşımaktadır. Bu amaçla çalışmada öncelikle diaspora, baskı grubu ve lobicilik kavramları incelenmiştir. Diasporaları oluşturan etmenler ve diaspora sınıflandırmaları üzerinde durulmuş, baskı grubu ve lobinin ne olduğu açıklandıktan sonra lobi faaliyetlerinin çeşitleri irdelenmiştir. İkinci bölümde Türk ve Ermeni diasporalarının profilleri ve ölçekleri ortaya konmaya, birer baskı grubu olarak ne kadar güçlü oldukları yorumlanmaya çalışılmıştır. Bu anlamda iki diasporanın da oluşum süreçleri ve diasporanın karakteristiğini etkileyen önemli süreçler üzerinde durulmuştur. Ayrıca, elde edilen sayısal veriler ve iki diasporanın etkinlikleri, teşkilatlanmaları anlatılmıştır. Son olarak, elde edilen bulgular ışığında Türk ve Ermeni diasporalarının karşılaştırmalı analizleri yapılmaya çalışılmış, bu iki diasporanın Türkiye’nin AB üyeliğine etkileri çözümlenmeye çalışılmıştır.”