Yazar: HAMİ UZAL
Danışman: PROF. DR. MEHMET SARAY
Yer Bilgisi: Beykent Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Anabilim Dalı / Tarih Bilim Dalı
Konu: Tarih; Uluslararası İlişkiler
Yüksek Lisans Tezi (2017)
Özet: “Fransa ve diğer batılı devletler zayıflamış Osmanlı İmparatorluğu üzerinde kendi ekonomik ve siyasi üstünlüklerini kurmak ve gayrimüslim azınlıkların haklarını koruma maksadıyla, önce Balkan sorununu nihayetinde Ermeni meselesini ortaya çıkarmışlardı. Sömürgecilik konusunda İngiltere ile büyük rekabet içinde olan Fransa, Akdeniz’de İngiltere’nin Mısır’ı işgal etmesinin ardından, 1830’da Cezayir’e girmişti. Afrika kıtasında aralarında pek sorun çıkmayan paylaşımın sonrasında; verimli toprakların, petrol ve maden kaynaklarının bulunduğu Ortadoğu bölgesinin paylaşılması meselesi ortaya çıkmıştı. Her iki devlet aralarında yaptıkları ittifaklar neticesinde, İngilizler Arapların, Fransızlar Ermenilerin milliyetçilik duygularını kaşıyarak, yaşadıkları topraklarda söz sahibi olmak istemişlerdi. 19. yüzyılın son çeyreğinde imzalanan Ayastefanos ve Berlin Antlaşması neticesinde, Ermeni milliyetçiliğin yoğunlaşmasıyla, Ermenilerin Osmanlı devletindeki konumunu, Fransa’nın Ermeni politikasını, Ermeni ileri gelenlerinin Fransa kamuoyunu etkileme yöntemlerini, Ermeni komitelerinin başta Fransa ve diğer Avrupa ülkelerinde örgütlenmelerini, yazılı dokümanları, üye ve gelir toplama faaliyetlerini, Kilikya bölgesinde Fransa’nın Ermeni iş birliğiyle, o bölgeyi Osmanlı’dan koparmak için çıkarılan isyan ve savaşı, sonuçlarıyla inceledim. Objektif bir şekilde tezimi hazırlamak için Fransız diplomatik yayınlarından, Başbakanlık Devlet Arşivleri ve basılı kaynaklarından faydalanmaya çalıştım.”