SOVYET ARŞİV BELGELERİ IŞIĞINDA TÜRK-ERMENİ İLİŞKİLERİ (1915-1923)

Yazı: ermenisorunu.gen.tr  ///  01.12.2019

Yazar: MEHMET BORA PERİNÇEK
Danışman: 
PROF.DR. SABAHATTİN ÖZEL
Yer Bilgisi: İstanbul Üniversitesi / Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü / Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Anabilim Dalı
Konu: 
Siyasal Bilimler; Tarih; Türk İnkılap Tarihi 

Yüksek Lisans Tezi (2007)

Özet:
 “Rus devlet arşivleri, Türk-Ermeni ilişkileri bağlamında 1915 olaylarına öncesi ve sonrasıyla birlikte birinci elden tanıklık eden çok sayıda belgeyi barındırmaktadır. Bu belgelere göre Ermeniler, emperyalist devletlerin müdahalesine kadar, Türkiye’de çok iyi şartlarda yaşamışlar, özellikle Osmanlı Devleti tarafından desteklenmiş ve korunmuşlardır. Bu belgeler, Ermeni meselesinin Batı devletleri ve Çarlık Rusyası tarafından Osmanlı ülkesini paylaşma ve işgal emellerini aklamak için oraya çıkarıldığını kanıtlamaktadır. Taşnakların, Çarlık Rusyası yetkilileriyle yaptıkları yazışmalardan ve görüşmelerden, Birinci Dünya Savaşı sırasında Türkiye’yi işgal planları çerçevesinde Ermenilere iki misyon yüklenildiği görülmektedir. Ermeniler, cephe gerisinde ayaklanma çıkararak Türk ordusunu zaafa uğratacak ve oluşturulan Ermeni gönüllü birlikleri yoluyla Türk ordusunun savunma hattını yararak, Rus işgalini kolaylaştıracaktır. Her iki görevin yerine getirilmesinde Türkiye Ermenileri aktif rol oynamıştır. Çarlık generallerinin ve subaylarının yazdığı yüzlerce rapor ve Çarlık askeri mahkemelerinin yüzlerce tutanağı ve kararları göstermektedir ki, Birinci Dünya Savaşı sırasında işgal edilen bölgelerde Ermeni gönüllü birlikleri Müslüman halka karşı vahşi kırımlara girişmiş ve mallarını yağmalamıştır. Sovyet iktidarının en üst düzey önderlerine, Ermeni Bolşevik teorisyenlerine göre de Ermeni meselesi, emperyalist devletler tarafından Türkiye’nin paylaşılmasında bir araç olarak kullanılmıştır. Türkiye, paylaşılmaya karşı kendi vatanını savunmuş ve haklı bir savaş vermiştir. Sovyet önderleri, Taşnak Ermenistanı’nın İngiliz politikası gereği devrimci Türkiye ile Sovyet Rusya arasına bir duvar ördüğünü ve Birinci Dünya Savaşı sonrasında da emperyalizmin bölgedeki taşeronlarından biri olduğunu saptamışlardır. Sovyet belgeleri, Taşnakların yaptıkları etnik temizliği de kanıtlamaktadır. Sovyet arşiv belgelerinin açık bir şekilde gösterdiği üzere Ermenistan’da, Türk Ordusu’nun ve Kızıl Ordu’nun askeri işbirliği sonucunda Taşnak iktidarına son verilmiş ve Sovyet iktidarı kurulmuştur. Bundan sonradır ki Türk-Ermeni ilişkileri açısından yeni bir sayfa açılmıştır.”