BELGELER
BOA, Y. MTV, 78/3
Başkitabet Dairesi
Ankara Vilayeti'nden telgraf
Erzurum İngiliz konsolosunun Ankara'da bulunduğu sırada Anadolu'da bulunan Ermenilerin durumlarına dair bildirdiklerinin yanlış olup doğrusu uygun bir dille tarafımdan kendisine ifade edilmişti. Ermeniler içerisinde bozguncu olanların bu girişimleri kendisine açıklandığında ikna olup memnun bir şekilde oradan ayrılmıştı. Bu konuya dair Yozgat Mutasarrıflığı'ndan şimdi aldığım şifre görüşlerinize sunulmak üzere aşağıda arz edilmiştir.
17 Mayıs 1893
Ankara Vilayeti Valisi
Abidin
Vilayetinizin 9 Mayıs 1893 tarihli emir yazısına cevaptır: İngiltere'nin Ergani konsolosu önceki gün Yozgat'a gelerek iki gün yanımda misafir olarak kalmış ve bugün de Sivas'a gitmek üzere hareket etmiştir. Konsolos, buradaki Ermenilerden sadece Hamparsum Ağa'nın evine gitmiş, ancak onun çiftliğinde olması yüzünden kardeşleriyle görüşerek geri dönmüştür. Ermenilerin bazı Avrupa gazetelerinde yayınladıkları olayların faillerinin kendileri olduğu, kilise ve okul yakıp soymaya kalkışan, türlü bozgunculuklara cüret ederek postayı vuran, zaptiyeleri öldüren, yakalanan Ermeni eşkıyaları ve diğer çılgınlıklar hakkında İngiliz konsolosunun güçlü deliller toplayıp ele geçirdiğini gördüm. Ergani konsolosu, çevredeki Ermeni bozguncuların "er selâmı" için bir Protestan misyonerini öldürmek düşüncesinde olduklarını dahi anlatarak diğer garip durumlarıyla birlikte bunu da İngiliz Büyükelçiliği'ne yazdığını söylemiştir.
BOA, Y. MTV, 78/3