ABD Başkanı Joe Biden, 1915 Olayları ile ilgili yazılı bir açıklama yaparak 106 yıl önce yaşananları “soykırım” olarak nitelendirdi. Türkiye, Biden’a sert tepki göstererek söz konusu açıklamayı “en şiddetli şekilde telin ettiğini” bildirdi.
Joe Biden, 24 Nisan 2021 tarihindeki açıklamasında, “Her yıl bugün Osmanlı dönemindeki Ermeni soykırımında ölenleri hatırlıyoruz ve böyle bir zulmün bir daha yaşanmaması için taahhüdümüzü yeniliyoruz. 24 Nisan 1915’ten başlayarak, Ermeni entelektüeller ve toplum liderlerinin Osmanlı güçleri tarafından İstanbul’da tutuklanmasıyla, 1,5 milyon Ermeni sınır dışı edildi, katledildi ya da yok etme kampanyasıyla ölüme yürüdü” dedi. Biden açıklamasında “soykırım” kelimesinin yanı sıra önceki ABD Başkanları Donald Trump ve Barack Obama’nın da kullandığı, Ermenice “Büyük Felaket” anlamına gelen “Meds Yeghern” ifadesine de yer verdi.
Joe Biden yaptığı açıklamada “Ermenilerin tarihine saygı duyuyoruz. Bu acıyı görüyoruz. Tarihi tasdik ediyoruz. Bunu da suçu birilerine yüklemek için değil, bunun bir daha asla yaşanmaması için yapıyoruz” dedi. İnsan haklarına saygı duyulan, insanların onur ve emniyetleri ile yaşadığı bir dünya inşa etmek için çalıştıklarını kaydeden Biden şu görüşleri dile getirdi: “Dünyada bir daha zulüm yaşanmasını engelleme hedefimizi yeniliyoruz. Dünyadaki tüm insanların iyileşmesi ve uzlaşması peşindeyiz. Amerikan halkı 106 yıl önce bugün başlayan soykırımın kurbanı olan Ermenilere saygı duyuyor.”
“SARILMASI ZOR DERİN BİR YARA AÇACAKTIR”
Türkiye, ABD Başkanı Joe Biden’ın sözde “soykırım” iddiasına sert tepki gösterdi. Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, “ABD Başkanı’nın radikal Ermeni çevreleri ile Türkiye karşıtı grupların baskısı altında 24 Nisan tarihinde yaptığı 1915 Olayları’na dair açıklamayı kabul etmiyor ve en şiddetli şekilde telin ediyoruz” denildi. Söz konusu açıklamanın konuya dair bilimsel ve hukuki bir temel ile bulguya dayanmadığı vurgulanan açıklamada, “1915 Olayları’na ilişkin olarak, uluslararası hukukta tanımlanmış olan soykırım ifadesinin kullanılabilmesi için gereken şartların hiçbiri mevcut değildir. 1915 Olayları’nın niteliği politikacıların konjonktürel siyasi saiklerine veya iç siyaset mülahazalarına göre değişmez. Böyle bir tutum, tarihin yalnızca hoyratça tahrif edilmesine hizmet eder” ifadeleri kullanıldı. ABD Başkanı’nın açıklamasının halkları kutuplaştırmak ve bölgede barış ve istikrarın sağlanmasını zorlaştırmaktan başka bir sonuç vermeyeceği kaydedilen açıklamada şu değerlendirmelerde bulunuldu: “ABD’nin tarihî gerçekleri çarpıtan bu açıklaması, Türk halkının vicdanında da asla kabul görmeyecek, karşılıklı güven ve dostluğumuzu sarsan sarılması zor derin bir yara açacaktır. ABD Başkanı’nı bazı siyasi çevreleri tatmin etmek dışında başka hiçbir amaca hizmet etmeyen bu vahim hatasını düzeltmeye; tarihten düşmanlık çıkarmaya çalışan bu çevrelerin gündemine hizmet etmek yerine, başta Türk ve Ermeni halkları arasında olmak üzere, bölgede barış içinde bir arada yaşama pratiğinin tesis edilmesine yönelik çabaları desteklemeye davet ediyoruz.”
“GERÇEKLERİ GÖRMEK İSTEYENLERE ARŞİVLERİMİZ AÇIKTIR”
TBMM Başkanı Mustafa Şentop, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Biden’ın 1915 Olayları’yla alakalı açıklaması, tarihî ve hukuki hiçbir kıymeti olmayan ilkel siyasi hesapların ürünü bir açıklamadır. 1981’deki benzer açıklamanın nasıl Türkiye’ye bir zararı olmamışsa bunun da zararı yoktur ama Türkiye-ABD ilişkilerini zehirleyecek niteliktedir” dedi.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Siyasi hesap uğruna tarihin çarpıtılmasının bir göstergesi olan Biden’ın 1915 Olayları’na ilişkin değerlendirmesini reddediyoruz. Ermenilerce kurgulanan asılsız iddiaları temel alan ve Ermeni isyancılar tarafından katledilen Türklerin ızdırabını, acılarını göz ardı eden bu açıklamanın milletimiz ve tarih karşısında hiçbir değeri yoktur. Gerçekleri görmek isteyenlere arşivlerimiz açıktır” ifadelerine yer verdi.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın yaptığı yazılı açıklamada, “Tarihî gerçekleri çarpıtarak yeni husumet tohumları ekmeye çalışan radikal Ermeni lobilerin baskısıyla ABD Başkanı Joe Biden’ın 1915 Olayları hakkında yaptığı talihsiz açıklama, Türkiye Cumhuriyeti açısından yok hükmündedir. Kötü niyetli ve tek gündemi ülkemize düşmanlık olan çevrelerin iftiralarını yansıtan söz konusu açıklamayı şiddetle reddediyor ve kınıyoruz” dedi. Kalın, ABD Başkanı’nı Türkiye-ABD ilişkilerinde derin yaralar açacak bu talihsiz açıklamasını düzeltmeye, adil olmaya ve bölgesel barışa hizmet edecek bir tutum sergilemeye davet ettiklerini belirterek, “Tarihî gerçekleri saptıranlara karşı Türkiye her zaman hakkı ve hakikati güçlü bir şekilde savunmaya devam edecektir” değerlendirmesinde bulundu.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ise yaptığı yazılı açıklamada, “Biden yönetiminin 1915 Olayları’nı ‘soykırım’ olarak etiketlemesini kati surette reddediyoruz, en sert şekilde telin ediyoruz. ABD makamları bu açıklamayı yaparken ne yazık ki lobilerin taleplerine diz çökmüşlerdir” ifadelerine yer verdi.